Besluit draagvolgorde onderscheidingen

10 oktober 2017
Nr. KNO/17/7632

De Kanselier der Nederlandse Orden,

Overwegende dat het wenselijk is het bij zijn besluit van 25 juli 2013 vastgestelde Besluit draagvolgorde van de erkende onderscheidingen te herzien;

Gelet op de instemming van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties;

Besluit:

Vast te stellen het herziene Besluit draagvolgorde onderscheidingen.

Artikel 1

Indien een persoon de hem toegekende Koninklijke of Ministeriële onderscheidingen draagt, dan worden deze links op de borst gedragen in de in artikel 2 aangegeven volgorde, waarbij de onderscheiding met het laagste rangnummer het dichtst bij het hart wordt gedragen.

Artikel 2

De volgorde waarin onderscheidingen worden gedragen, luidt als volgt:

Artikel 3

1. Dit besluit treedt in werking met ingang van heden.
2. Dit besluit zal worden geplaatst in de Staatscourant.

Aldus vastgesteld te Den Haag, 10 oktober 2017

De Kanselier der Nederlandse Orden,
H. Morsink

TOELICHTING

Het Besluit draagvolgorde onderscheidingen is laatstelijk gewijzigd op 25 juli 2013 vanwege het opnemen van enkele onderscheidingen. Het thans voorliggende besluit dient aan een breed publiek inzichtelijk te maken welke gedachte aan de draagvolgorde ten grondslag ligt. Het besluit kent daarom de volgende wijzigingen:

• aanpassing volgorde onderscheidingen in categorie C. Overige staatsonderscheidingen,
• aanpassing volgorde onderscheidingen in categorie F. Onderscheidingen van Nederlandse particuliere organisaties,
• aanpassing volgorde internationale organisaties in categorie G. Onderscheidingen van internationale organisaties,
• toevoegen nieuw ingestelde onderscheidingen,
• afvoeren onderscheidingen voor eenmalige gebeurtenissen die niet meer kunnen worden toegekend en waarvan de laatste toekenning meer dan honderd jaar geleden heeft plaats gevonden,
• aanpassing nieuwe naam Herinneringsmedaille Vredesoperaties,
• aanpassing volgorde draagwijze buitenlandse onderscheidingen,
• toevoegen graden ridderlijke orden.

Aanpassing volgorde onderscheidingen in categorie C. Overige staatsonderscheidingen
Deze wijziging in de indeling van categorie C (‘Overige staatsonderscheidingen’) beoogt de indeling inzichtelijker te maken, mede met het oog op het rangschikken van eventueel in de toekomst toe te voegen onderscheidingen. Daartoe worden vijf subcategorieën gecreëerd:

• C1 Onderscheidingen voor dapperheid,
• C2 Onderscheidingen voor verdiensten,
• C3 Onderscheidingen voor militaire operaties,
• C4 Onderscheidingen voor trouwe dienst,
• C5 Herinnerings- en vaardigheidsonderscheidingen.

Binnen de subcategorieën worden de onderscheidingen ingedeeld op basis van de datum waarop de onderscheiding bij Koninklijk Besluit, Algemene Maatregel van Bestuur of ministeriële regeling is ingesteld.

Er is om praktische redenen gekozen om in de subcategorie ‘C5 Herinnerings- en vaardigheidsonderscheidingen’ de herinneringsonderscheidingen te laten prevaleren boven de vaardigheidsonderscheidingen binnen deze categorie teneinde volgorde in het huidige besluit zoveel als mogelijk in stand te houden. De onderscheidingen voor operationele inzet van de Nederlandse krijgmacht (Marinemedaille, Landmachtmedaille, Marechausseemedaille en Luchtmachtmedaille) zullen gelet op de aard van de onderscheiding en de uitvoerbaarheid gehandhaafd blijven in de categorie ‘C5. Herinnerings- en vaardigheidsonderscheidingen’.

Door deze categorisering hebben enkele onderscheidingen een andere positie gekregen in de draagvolgorde. Gelet op de instellingsdatum van de Erepenning voor Verdiensten jegens Openbare Verzamelingen (1817) en de De Ruytermedaille (1907) zijn deze onderscheidingen van plaats gewisseld.

Aanpassing volgorde onderscheidingen in categorie F. Onderscheidingen van Nederlandse particuliere organisaties
Ook de onderscheidingen die worden toegekend door particuliere organisaties zijn opnieuw gerangschikt conform de categorie C. Overige staatsonderscheidingen:

• F1 Onderscheidingen voor dapperheid,
• F2 Onderscheidingen voor verdiensten,
• F3 Onderscheidingen voor bijzondere inzet,
• F4 Onderscheidingen voor trouwe dienst,
• F5 Herinnerings- en vaardigheidsonderscheidingen.

Binnen de subcategorieën worden de onderscheidingen ingedeeld op basis van de datum waarop de onderscheiding bij Koninklijk Besluit van staatswege is erkend.

Aanpassing volgorde organisaties in categorie G. Onderscheidingen van internationale organisaties
Gelet op de veelvuldige bijdragen van de Nederlandse krijgsmacht en andere organisaties aan vredesoperaties en wederopbouw in internationaal verband is het nodig om deze categorie nader in te vullen om de indeling inzichtelijker te maken. Er is gekozen voor de onderstaande indeling op basis van de oprichtingsdatum van de organisaties of, in het geval van multinationale verbanden, naar de instellingsdatum van de afzonderlijke onderscheiding. Daaruit is deze volgorde af te leiden:

• Onderscheidingen van de Verenigde Naties (VN),
• Onderscheidingen van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO),
• Onderscheidingen van de West-Europese Unie (WEU),
• Onderscheidingen van de Multinationals Force & Observers (MFO),
• Onderscheidingen van de Europese Gemeenschap (EG),
• Onderscheidingen van de Europese Unie (EU),
• Baltic Air Policing Medal (BAP).

Bij meerdere onderscheidingen van dezelfde organisatie geldt de binnen de organisatie geldende volgorde. Indien deze niet formeel is vastgelegd dienen onderscheidingen te worden gerangschikt, eerst op basis van aard (onderscheiding voor verdiensten of herinneringsonderscheiding) en daar binnen op basis van de instellingsdatum van de onderscheidingen.

Om verwarring te voorkomen zijn onderscheidingen van afzonderlijke militaire missies en bijzondere inzetten onder auspiciën van internationale organisaties niet afzonderlijk vermeld.

Toevoegen en afvoeren nieuwe of erkende onderscheidingen
In de draagvolgorde worden de volgende nieuw ingestelde onderscheidingen toegevoegd:

• ‘Eremedaille voor verdienste politie’ in goud in categorie ‘C2. Onderscheidingen voor verdiensten’. Op basis van de instellingsdatum is de onderscheiding ingevoegd na het Ereteken voor Verdienste (Defensie),
• ‘Herinneringsmedaille bezoek in 2013 aan het Caribisch deel van het Koninkrijk’, welke is geplaatst in de categorie ‘C5. Overige herinnerings- en vaardigheidsonderscheidingen’ en op basis van de aard van de onderscheiding ingevoegd na de Inhuldigingsmedaille 2013 en voor de Herinneringsmedaille Buitenlandse Bezoeken,
• Het Ereteken voor Verdienste van het Ministerie van Defensie in brons als aanvulling op de reeds bestaande varianten in goud en in zilver

Uit de draagvolgorde worden de volgende onderscheidingen verwijderd omdat de onderscheiding is ingesteld voor een eenmalige gebeurtenis welke niet langer kan worden toegekend en waarvan de laatste toekenning meer dan honderd jaar geleden heeft plaats gevonden:

• Lombokkruis,
• Inhuldigingsmedaille 1898,
• Huwelijksmedaille 1901,
• Herinneringspenning van de Tweede Haagse Vredesconferentie in 1907.

Tevens zijn de volgende historische onderscheidingen opnieuw opgenomen:

• Onderscheidingsteken ter erkenning van uitstekende daden bij watersnood verricht (Watersnoodmedaille),
• Ereteken Meester-Kanonnier voor Schepelingen van de Koninklijke Marine.

Aanpassing benaming Herinneringsmedaille Vredesoperaties
De naam van de Herinneringsmedaille Vredesoperaties is op grond van het besluit van 2 juni 2016, houdende wijziging van het Besluit Herinneringsmedaille Vredesoperaties, gewijzigd in Herinneringsmedaille Internationale Missies (HIM). De reden was dat de term ‘vredesoperaties’ geen recht deed aan de missies waarin men zich in feite in oorlogsgebied bevindt en in het hoogste geweldsspectrum wordt opgetreden.

Draagvolgorde buitenlandse onderscheidingen
Vanwege een misdruk in de vorige vaststelling van de draagvolgorde is er een misverstand ontstaan over de wijze waarop buitenlandse onderscheidingen dienen te worden gedragen.

De regel is dat buitenlandse onderscheidingen moeten worden gedragen naar de aard van de onderscheiding, d.w.z. eerst de ridderorden gerangschikt aan de hand van de graad en daarna de overige onderscheidingen. Indien een persoon gerechtigd is tot het dragen van twee onderscheidingen van gelijke graad van verschillende landen, dan worden deze gerangschikt op de alfabetische volgorde van de Franstalige benamingen van de landen. Indien de gedecoreerde gerechtigd is tot het dragen van twee onderscheidingen van hetzelfde land, dient hij deze naast elkaar te dragen, ook indien de daaropvolgende onderscheiding van een ander land hoger is in gradatie.
Samenvattend, de draagvolgorde van buitenlandse onderscheidingen wordt eerst bepaald aan de hand van de graad en bij gelijke graad per land op Franse alfabetische volgorde. Heeft een gedecoreerde meerdere onderscheidingen van hetzelfde land, dan moeten deze aansluitend worden gedragen, ongeacht de hoogte van de graad van andere landen.

Graden erkende (ridderlijke) orden
In tegenstelling tot de ridder- en huisorden bevatte categorie D geen nadere vermelding van de bij de in deze categorie opgenomen orden. De afzonderlijke graden zijn alsnog toegevoegd.

Verkorte draagvolgorde
Er is om praktische redenen voor gekozen om geen officiële verkorte draagvolgorde vast te leggen. Op basis van het nieuwe besluit kan er in de brochure Draagwijzer (Kanselarij) en het Handboek Onderscheidingen (Defensie) een nader in te vullen verkorte volgorde worden opgenomen.