Home -> Medailles -> Tweede Wereldoorlog -> Verzetsherdenkingskruis |
Op 17 september 1944 gaf de Regering te Londen door de radio opdracht tot een algemene staking van het spoorweg-personeel, teneinde het vijandelijk vervoer en troepen-concetraties zoveel mogelijk te beletten. Hieraan werd door het grootste deel van het personeel onmiddellijk gehoor gegeven. De treinen kwamen stil te liggen en het spoorwegpersoneel dook onder met de belofte van de regering op zak dat het salaris doorbetaald zou worden.
De staking had tot gevolg dat de Duitse overheid ruim 5.000 man van het Reichsbahn personeel in Nederland moest inzetten om de treinverbindingen ten behoeve van militaire transporten op gang te houden. Nadeel was wel dat de transporten ten behoeve van de voedselvoorziening en het burgertransport daarmee volledig stil kwamen te liggen. De staking zou tot 8 mei 1945, de dag der bevrijding, worden volgehouden.
Op 17 september 1946 werd ter gelegenheid van de 2e verjaardag van de staking aan het voltallige personeel van de Nederlandsche Spoorwegen een leg- en draagpenning uitgereikt.
Legpenning stakend spoorwegpersoneel
De legpenning met een middellijn van 50 millimeter, geeft aan de voorzijde een symbolische voorstelling van de staking: een gevleugeld wiel, waarvoor op de rails een remslof is gelegd, zoals wordt gebruikt bij het rangeren voor het afremmen van te ver doorloopende wagens. Op de achtergrond hiervan de Nederlandse driekleur. Het randschrift luidt: "N.V. NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN".
Op de achterzijde staan de woorden "TER HERINNERING / AAN DE EENDRACHTIGE / OPVOLGING VAN HET / STAKINGSBEVEL / 17 SEPTEMBER 1944" tegen de achtergrond van een vage Nederlandse leeuw met zwaard en pijlenbundel.
De penning is uitgereikt met een verklaring van de directie en een in de nationale kleuren uitgevoerde afdruk van de rede die minister-president prof. Gerbrandy op 21 November 1944 uitsprak.
Draagpenning stakend spoorwegpersoneel
Deze draagpenning is identiek aan bovenstaande penning, doch 20 millimeter in middellijn. Aan de bovenzijde is een draagoog bevestigd. De medaille wordt zowel met als zonder oranje lint aangetroffen. Er is dan ook discussie of zij hier oorspronkelijk mee is uitgereikt. Het verhaal gaat dat zij was bedoelt om aan een horlogeketting gedragen te worden.
Legpenning leden Nationaal Steunfonds
Aan de leden van het Nationaal Steunfonds, die tijdens de staking met groot gevaar voor eigen veiligheid de stakers het geld voor hun levensonderhoud hebben uitgekeerd, is eveneens een herdenkingspenning uitgereikt. Deze penning is identiek aan die voor de stakers, doch verschilt door de tekst op de keerzijde. Deze luidt: "IN DANKBARE / HERINNERING / AAN UW / STEUN EN MEDEWERKING / BIJ DE SPOORWEGSTAKING / 17 SEPT. 1944 - 5 MEI 1945".
Weiler, Jhr. ir. A.C. von (1960). Naamloze Venootschap Koninklijke Begeer Ateliers voor Edelsmeed- en Penningkunst Voorschoten. Penningen geslagen of gegoten in de jaren 1935-1960. Deel V. Leiden: A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V., p. 68 [1646/8].
Zonder auteur (1946, 17 september). Herdenkingspenning stakend spoorwegpersoneel. Leidsche Courant, XXXVI (10887), p. 1.