Kruis van Verdienste van de Nationale Bond "Het Mobilisatiekruis 1914-1918"

Ingesteld bij Algemene Vergadering op 1 augustus 1939 ter gelegenheid van de 25-jarige herdenking van de aanvang van de mobilisatie. Deze herdenking werd gehouden van 31 juli tot 2 augustus 1939. Het kruis kon door het hoofdbestuur worden toegekend aan hen, die zich geruime tijd bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt ten opzichte van de Bond.

Het is een zilveren, vierarmig kruis met aan de uiteinden geronde armen. De voorzijde vertoont, tussen de armen, samengehouden pijlenbundels. Deze staan symbool voor "kracht door eenheid". Op de armen staan de data "AUGUSTUS 1914 - NOVEMBER 1918. Deze staan symbool voor de vier jaren waarin Nederland zijn gewapende gereedheid, ten koste van grote persoonlijke en economische offers, heeft gehandhaafd. Tussen de uiteinden van de armen bevindt zich een doorlopende vergulde krans van lauwerbladeren.
Op de keerzijde staan de woorden "LID / VAN / VERDIENSTE".
Er is ook een variant bekend met op de keerzijde de woorden "KRUIS / VAN / VERDIENSTE". De herkomst hiervan is echter niet zeker.

Het kruis hangt aan een oranje lint. Aan weerszijden van het lint zijn banen geplaatst in de kleuren rood-wit-blauw, gescheiden door een smalle baan wit.

Het "Nationaal Comité Herdenking Mobilisatie 1914" werd opgericht op 2 februari 1924. Het had als doel een herdenking te organiseren wegens de tiende verjaardag van de mobilisatie op 1 augustus 1924. Deze herdenking werd gehouden als blijk van waardering ten aanzien van de oud-gemobiliseerden. Tevens moest het volk nog eens met de neus op het feit gedrukt worden dat vrede altijd kwam ná oorlog; vrede is dus niet vanzelfsprekend. Het comité, bracht twee onderscheidingen uit: het Mobilisatiekruis 1914-1918 en het Witte Mobilisatiekruis 1914-1918. Voor het beheer van deze onderscheidingen en het uitreiken van de kruizen en de oorkonden werd op 19 september 1925 de Nationale Bond "Het Mobilisatiekruis" in het leven geroepen. De statuten hiervan werden bij Koninklijk besluit no. 34 van 7 oktober 1925 goedgekeurd. De Bond was gevestigd in 's-Gravenhage en het was de bedoeling dat zij tot 1954 zou blijven bestaan. De Tweede Wereldoorlog maakte hier echter een voortijdig einde aan.

Decorandi

In totaal zijn er negen kruizen uitgereikt. Mogelijk hadden dit er meer kunnen zijn als de Tweede Wereldoorlog niet was uitgebroken. Van deze negen personen zijn de namen bekend.

Literatuur

Bax, dr. W.F. (1973, integrale herdruk). Ridderorden, eereteekenen, draagteekens en penningen, betreffende de Weermacht van Nederland en Koloni?n (1813-heden). Maastricht, A.G. van der Dussen B.V.
Biemans, R. (2011, december). De Nationale Bond "Het Mobilisatiekruis" en haar onderscheidingen. Decorare. 26, p. 39-42
Keers, B. (2023, juni). Het Kruis van Verdienste van de Nationale Bond 'Het Mobilisatiekruis' 1939. In: Decorare 49, p. 19-23.
Meijer, H.G. (2002, maart). Eretekens voor Verdienste tegenover Oud-Strijders. Decorare, 6, p. 13-23.
Meijer, H.G., C.P. Mulder & B.W. Wagenaar (1984). Orders and Decorations of the Netherlands. Venray: eigen uitgave, p. 85.
Neeve, A.C., J.C. van Dijk, J.A. Eigeman & C.A. M?ller(1939). Herinneringsboek 1914-1918. Rotterdam: Nationale Bond ,,Het Mobilisatiekruis".