Eervolle Vermelding

Reeds bij de instelling van de Militaire Willems-Orde (Wet no. 5 van 30 april 1815) werd bepaald dat militairen die zich onderscheiden door daden van dapperheid tegenover de vijand, maar daarbij nog niet in aanmerking komen voor de Willems-Orde, bij dagorder eervol te vermelden. Pas bij Koninklijk besluit no. 20 van 8 september 1877 werd voor deze Eervolle Vermelding een zichtbaar draagteken ingesteld; een verguld zilveren kroon te dragen op het lint van het Ereteken voor Belangrijke Krijgsbedrijven. Deze kroon is ook wel bekend als de Kroon voor Eervol Vermelden.
Werd de Kroon voor Eervolle Vermelden voor een tweede of meerdere keer aan dezelfde persoon verleend, dan werd er onder de kroon een Arabisch cijfer "2", enz. geplaatst. Er zijn vier gevallen bekend van een Eervolle Vermelding met cijfer "3". Slechts éénmaal werd de Eervolle Vermelding viermaal toegekend. De gedecoreerde overleed echter voor 1877, dus is aan hem de Kroon nooit toegekend.

Reeds voor 1877 zijn er onderscheidingen bekend met een zogenaamde Krans voor Eervol Vermelden (Metalen Kruis 1830-1831, Antwerpsche Medaille 1832 en de Medaille van den Oorlog op Java 1825-1830). Dit was een onofficieel symbool om het verkrijgen van de Eervolle Vermelding aan te geven. De oorsprong hiervan is mij niet bekend. De krans werd gedragen tussen de onderscheiding en het lint.
Bij de instelling van de Kroon voor Eervol Vermelden werd aan alle daartoe gerechtigde overlevenden van de Tiendaagse Veldtocht en de Java-oorlog alsnog het Ereteken voor Belangrijke Krijgsbedrijven met Kroon voor Eervol Vermelden toegekend.

Toen het Regelement op de Militaire Willems-Orde in 1939 werd herzien is de Eervolle Vermelding hier (per ongeluk?) uitgelaten. Officieel bestond ze dus niet meer. Bij de instellingen van het Bronzen Kruis (1940) en het Vliegerkruis (1941) werd daarom bepaald dat de Kroon voor Eervol Vermelden ook op het lint van deze onderscheidingen gedragen kon worden. Met de instelling van de Bronzen Leeuw (1944) kwam een eind aan het verlenen van de Eervolle Vermelding. Alle Eervolle Vermeldingen die sinds het begin van de Tweede Wereldoorlog waren verleend (87 keer op het Bronzen Kruis en 17 keer op het Vliegerkruis) werden vervangen door de Bronzen Leeuw.

Literatuur

R.M. 1878

Bax, dr. W.F. (1951). De Nederlandse ridderorden en onderscheidingen. Rotterdam/'s-Gravenhage: Nijgh & Van Ditmar N.V., p. 23.
Bax, dr. W.F., Biemans, R. & Boutier, H. (2021). De geïllustreerde Bax. Ridderorden, eretekens, draagtekens en penningen (1813-1945). A Algemene draagtekens en penningen. Wageningen: Zonder uitgever, p. 98-99.
Meijer, H.G. (1992). Bronzen Leeuw Bronzen Kruis. Militaire dapperheidsonderscheidingen. Amsterdam: De Bataafsche Leeuw.
Meijer, H.G., C.P. Mulder & B.W. Wagenaar (1984). Orders and Decorations of the Netherlands. Venray: eigen uitgave, p. 69, 71.